Görüntülenme: 73
0 0
Okuma Süresi:3 Dakika, 0 Saniye

TANZİMAT DÖNEMİNDE EĞİTİM

            Bu dönemde bir yanda klasik Osmanlı Eğitim ve öğretim müesseseleri devam ederken bir yandan da her seviyede Avrupa eğitim-öğretim müesseseleri açılmaya başlamıştır. İlk önce askeri alanda yaygınlaşan Avrupai mektepler daha sonra sivil sahada da gelişti.

            I)İlköğretim:

1)İbtidailer Osmanlı klasik çağının Sibyan mektepleridir. Rüştiyeler açılınca onlara öğrenci hazırlayan mekteplerede iptidai adı verildi.Bu mektepler 8 Nisan 1847 yılında düzenlenen program ve yönetim şekliyle yeni bir düze kavuşmuştur.

Öğretim süresi dört yıl olan bu okullara yedi yaşına basan kız ve erkek  çocuklara ilkokul seviyesinde bir eğitim-öğretim verilirdi. 6 Ekim 1913 Tedrisatı iptidaiye kanunu ile Fransız okulları sistemine uyarak Rüştiye ve iptidaiye birleştirilerek altı yıllık Mektebi İptidai haline getirilmiştir. Bu okullarda Türkçe, tecvit, ilmihal, hatt, Osmanlı tarih ve coğrafyası, yurttaşlık bilgisi, resim Müzik ve beden terbiyesi programa girmiş ve 1924’e kadar devam etmiştir. Bu devirde iptidailer yedi yaşına basan çocuklar için mecburi hale getirilmiş ve ceza olarak falaka yasaklanmıştı.

            II)Ortaöğretim:

1)Rüştiyeler:

II.Mahmut döneminde sıbyan mekteplerinin yetersiz olduğu görülerek bu mekteplere sınıfı sani olarak açılır. Bunlar idadilere basamak olmasından dolayı ortaokul seviyesinde mektepler olarak değerlendirilir. Önceleri dört yıl olan bu okullar daha sonra  altı yıl olmuştur. Rüştiyelerin ilki 1838 tarihinde açılan mektebi Maarifi adliyedir.1874-75 döneminde 400’e yakın rüştiye mevcuttu. 1867’ye kadar bu mekteplere Müslüman çocuklar alınırken bu tarihten sonra ise gayri Müslimler de alınmaya başlanmıştır. Bu maksatla adaylar Türkçe imtihana tabi olmuşlardır. Bu okullarda dinin ilimler, hesap, coğrafya, hatt, hendese, cebir, usulü defter, resim, müzik gibi dersler görülmüştür.

2)İdadiler:

Orta öğretimde ikinci ademe olarak eğitim-öğretim veren mekteplerdir.1869 Maarifi Uumiye nizamnamesine göre idadiler Rüştiye mezunu olan oalna Müslim ve gayri Müslim çocukların bir arada öğretim yaptıkları yerlerdir,1000 haneden fazla yerlere idadi kurulacaktır,idadilerin bütün masrafları vilayet maarif idadisi sandığından karşılanacaktır,İdadileri süresi üç yıl olacak ve şu dersler okutulacaktır: Türkçe, kitabet, Fransızca, mantıkkavanini Osmaniye, coğrafya, tarih, cebir hesapidefter tutma, kimya resim dersleri okutulmuştur.

Bu nizamnamedeki hedefler ise maalesef belirlenen sürede tutturulamamıştır.

3)Sultaniler:

İdadiler seviyesinde Fransızca ve Türkçe ile eğitim  ve öğretim yapaşn bir mekteptir. 1 Eylül 1868 tarihinde Galatasaray Sultanisinin açılışıyla maarifimize giren bu Fransız modeli mektepler hazırlık devresiyle birlikte 9 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Bu mektebin açılışı sultan Abdülaziz’in 1867 Paris ziyaretine dayanır. SultanideTürkçe, Fransızca, Grekçe, ahlak, Latince, tarih, coğrafya, matematik, kozmografya, mekanik, fizik, kimya, ekonomi güzel konuşma sanatı ve resim dersleri okutulurdu. Daha sonra Arapça ve Farsça okutulmuştur. Darüşşafaka ve Robert kolej de sultani tipi okullardandır.

III)Yüksek Öğretim:

Bunlar üniversite karşılığı olan darülfünun ve yüksek okullardır.

1)Daru’l Fünun:

İlk kez 12 Ocak 1863’te açılan darül funun bu tarihten sonra birkaç kez kapanıp açılmış1908 tarihine gelindiğinde İstanbul darülfünunu olarak adı değiştirilmiş ve yeniden teşkilatlandırılmıştır. 1912 de şubeler fakülteye çevirilmiş ve I.Dünya savaşında Almanya’dan fen edebiyat ve hukuk alanında 20 profesör çağırılarak üniversitelerin kadroları güçlendirilmeye çalışılmıştır.

2)Yüksek Okullar:

a)Mektebi Mülkiyeyi Şahane:

Osmanlıda ilk sivil yüksek okuldur. Kaymakamlık ve müdürlük gibi mülki idarede görevlendirilecek memurlar için açılan bir yüksek okuldur. Öğretim süresi önce iki yıl olarak belirlenmiş daha sonra dört yıla çıkarılmıştır. 1915’te Darül fünunun hukuk fakültesine bağlanmıştır.

b)Mektebi Tıbbiyeyi Mülkiye:

Sivil tabip yetiştirmek maksadıyla kurulmuş bir mekteptir. Başlangıçta beş yıl olan bu okul daha sonra altı yıla çıkarılmıştır.1915’te üniversitenin tıp fakültesine bağlanmıştır.

c)Mektebi Hukuki Şahane:

Tanzimat sonrası açılan batı tipi mahkemelere eleman yetiştirmek amacıyla kurulan mekteplerdir. 1909’da Darülfünunun hukuk fakültesi haline geldi.

d)Hendeseyi Mülkiye Mektebi:

Memleketin sivil mühendis ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde yüksek mühendis mektebi adıyla faaliyetlerine devam etmiştir.

e)Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi:

Ziraat ve baytarlık alanında memleketin ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan dört yıllık bir yüksek okuldur.

Gönderi Yazarı Hakkında

admin

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %
Previous post Osmanlı’da Medresenin Elemanları
Next post Klasik Dönem Askeri Mektepleri

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Close