Türkiye’de Sanayinin Gelişmesi ve Gelişmesini Etkileyen Faktörler

Görüntülenme: 144
0 0
Okuma Süresi:3 Dakika, 11 Saniye

Ülkemizde sanayi kısa sürede hem çok hızlı gelişmiş ve çeşitlenmiştir. Ekonomimizde göze çarpan başlıca özeliklerden birisi budur. Bu gelişme son 30-40 yıl içinde olmuştur. Türkiye’de sanayiinin gelişiminin başlangıcı Cumhuriyet olmuş ancak bunun gelişmesi ve çeşitlenmesi 1950 ‘den sonra olmuştur. Ülkemizde bu gün sanayide çalışan nüfus %12 dır.Ülkemizde ilk yılardan başlamak üzere sanayi alanındaki gelişmeler daha çok tarıma dayalı sanayi alanında olmuştur.

TÜRKİYE’DE SANAYİNİN GELİŞMESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
1-Çeşitli ve bol hammadde varlığı
2-Gerekli enerji için ülkemizde zengin taş kömürü ve yakınında demir yatakları bulunması. Güçlü ve bol su kaynakları
3-Son yıllarda termik santrallerin doğal gaza dönüştürülme çalışmalarına önem verilmektedir.
4-Hidro-elektrik santrallerine gelince; akarsuların suyun düşüş gücünden elektrik enerjisi sağlamak için son yıllarda büyük barajlar yapılmış ve bir kısmada yapılmaktadır.

TÜRKİYE’DE SANAYİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI:
Türkiye’nin sanayiinin coğrafi dağılımına bakıldığında, çok büyük bir dengesizliğin olduğunu görürüz. Sanayi etkinliklerinin coğrafi dağılışı bakımından, tüm ülke sanayisinin %60 ‘nın bulunduğu Marmara bölgesi başta gelir. Bunun başlıca nedeni ülkemizin en büyük sanayi merkezi İstanbul’un bu bölgede yer almasıdır. 1960 yıllarında ülkemizin sanayisinin 1/3 İstanbul’da bulunmaktaydı. İstanbul öteden beri büyük nüfus kütlesi ile hem büyük bir tüketim pazarı hem de iş gücünün kolay sağlana bileceği bir merkezdir.sanayicin ihtiyacı olan ham madeninde buraya getirilmesi de kolaydır.. Ayrıca kapitalinde burada toplanması ve kentin Türkiye’de birinci ticaret merkezi oluşu da buna yardım etmiştir. Bu durum ülkemizde daha cumhuriyetin ilk yılarında kendini belli etmişim. İlk kuruluşlar doğrudan doğruya kentin içinde (Haliç kenarı gibi) ya da hemen yanı başında (Zeytinburnu-Bakırköy) kurulmuştur. Daha sonra sanayi kuruluşları kent dışına yerleşmeye başladılar. Bugün de
bu kuruluşlar bir taraftan kentin batısında Marmara kıyılarından itibaren içeriye doğru geniş bir yer alan üzerinde kurulmaktadır.(Sefaköy-Halkalı gibi ) diğer taraftan, kentin doğusundan itibaren, özelikle İzmit körfezi kuzey kıyıları boyunca gelişmeye başlayan sanayi, önceleri Kartal-Pendik-Tuzla hattında, daha sonra da giderek, kıyı boyunca tüm körfezin kuzeyine yayılmıştır. İzmit ve çevresinde oluşan sanayi ise, batıya doğru gelişerek İstanbul sanayi bölgesi ile birleşmiş, doğuda ise, yalnızca sapanca gölünün kuzey kıyıları dışında kesintiye uğramıştır. Böylece ülkenin belki dev en yoğun sanayi bölgesi, İzmit körfezi kuzey kıyısı boyunca, bir yandan İstanbul ile birleşirken, doğudan Köseköy-Uzun tarla yöresinde doğuya doğru giderek genişlemektedir.

Marmara bölgesinin içindeki ikinci büyük sanayi bölgesi ise,Bursa Ovasında gelişmiştir.Özelikle dokuma ,gıda ve son yıllarda otomobil sanayisi de bu yöredeki gemlik-İnegöl,Yenişehir gibi kentlerin çevresinde gelişmektedir.daha güneyde ise ,yeni yeni gelişme gösteren Balıkesir sanayi bölgesinde yer almaktadır.

Trakya yöresine gelince, Bu yörenin en büyük sanayi merkezi Çerkezköy organize sanayi bölgesidir. Tekstil,metal ve boya sanayinin yaygın olduğu bu kesimde ,sanayi giderek genişleme eglimindedir.Trakya da Çorlu,Alpulu,Edirne,Tekirdağ gibi kentlerin çevresinde,çeşitli sanayi kuruluşları serpişmiş durumdadır.
Türkiye’de sanayi etkinlikleri bakımından ikinci sırayı Ege Bölgesi alır ki bunun nedeni de bölge içinde ülkemizin ikinci sanayi merkezi durumunda olan İzmir kentinin bulunmasıdır. Önemli, sanayi kuruluşları İzmir kentinin çevresinde toplanmıştır. Bunun dışında dokuma ve gıda sanayi ağırlıklı pek çok kuruluş Aliağa, Aydın, Manisa,nazilli,İzmir,Ayvalık,Söke,dalaman yörelerinde gelişme göstermiştir.
Türkiye nin üçüncü sanayi kümelemesi, Batı Karadeniz bölümündedir. Özellikle Zonguldak yöresinde,madden kömürü varlığına dayanana bir toplanma vardır. Ülkenin ilk ve en eski Demir çelik sanayi burada Karabük çevresinde gelişmiştir, bunu daha sonra Ereğli demir Çelik kompleksi katılmıştır.Bu iki kuruluşunda bunlara bağlı yan sanayiinde gelişmesi ile yöre ,yoğun bir ağır sanayi bölgesi olarak ortaya çıkmıştır.
Bu üç bölgeden başka Türkiye de bugünkü durumda sanayi bölgeleri değil, coğrafi bölgeler içinde az çok dağılmış olan aktif sanayi merkezleri,gösterilebilir. Başlıcalar; İç Anadolu bölgelerinde Ankara-Kırıkkale ve Eskişehir-Kayseri-Sivas yöreleri,Doğu Akdeniz bölümünde Adana-Mersin yöresi yani Çukurova Sanayi Bölgesi ile Gaziantep-Hatay sanayi bölgeleridir.Ayrıca ,Orta Karadeniz de samsun yöresi ve hinterlandı,İç batı Anadolu da Kütahya-Afyon çevresi,Doğu Anadolu’da Malatya –Elazığ, Güneydoğuda Anadolu’da Diyarbakır yöresi,gelişme gösteren aktif yerel sanayi bölgelerdi olarak dikkati çeker.

Gönderi Yazarı Hakkında

admin

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %
Previous post Ülkemizde Büyük Sanayinin Kurulmasının Evreleri
Next post Başlıca Sanayi Kolları

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Close